Welke uitkering ontvang ik bij zelf ontslag nemen?

In het kort

Ontslag nemen doe je niet zomaar. Vaak denken mensen dat werknemers zelf ontslag nemen als ze een beter salaris bij een andere werkgever kunnen krijgen. Dat is weliswaar één van de redenen maar niet de belangrijkste. Niet kunnen doorgroeien binnen het bedrijf scoort hoog als reden. Slecht leiderschap scoort ook hoog in het onderzoek van LinkedIn uit 2015.  Misschien loop jij hier ook tegenaan. Denk je erover om zelf ontslag te nemen? Dan het is goed na te denken over de periode na je ontslag. Je hebt jezelf vast de vraag gesteld welke uitkering je ontvangt als je zelf ontslag neemt. Een goede vraag die we in dit blog zo goed mogelijk proberen te beantwoorden.

Ontslag nemen

In het begin van 2022 gingen in o.a. de VS veel werknemers weg bij hun baas. Zoveel dat er werd gesproken van “the Great Resignation”. In het onderzoek van U.S. Bureau of Labor Statistics wordt getoond dat in januari 2022 bijna 3 miljoen Amerikanen ontslag namen. In Nederland was er in dezelfde periode ook een opmerkelijke toename te zien van werknemers die zelf ontslag namen. Volgens Pensioenfonds APG proberen bedrijven door middel van hogere lonen personeel te lokken als gevolg van het grote arbeidstekort.

Uitkering bij zelf ontslag nemen

In het LinkedIn onderzoek van 2015 werd door 41% van de respondenten slecht leiderschap binnen het bedrijf als tweede belangrijkste oorzaak genoemd om zelf ontslag te nemen. Slecht leiderschap kan ervoor zorgen dat de werkdruk te hoog oploopt en dat de sfeer op het werk heel gespannen wordt. Het gevolg hiervan kan zijn dat er conflicten ontstaan. Een voorbeeld van een van de flitsbezorgers. Door slecht leiderschap werd niet goed geselecteerd bij het aannemen van nieuw personeel. Ook werden mensen op leidinggevende functies gezet die niet goed konden communiceren. Het liep zelfs uit op geweld n.a.v. een twist over een bestelling die verkeerd was afgeleverd. De shiftleader gaf de bezorger in kwestie een schouderduw. De bezorger werd boos en sloeg de shiftleader met een scooterhelm op zijn hoofd. Nadat de bezorger op staande voet ontslagen was begonnen andere bezorgers met de gedachte te spelen weg te gaan uit de negatieve werksfeer. Zij overwogen zelf ontslag te nemen. 

Begrijpelijk dat je dan overweegt ontslag te nemen maar heb je goed nagedacht over de periode na je ontslag? Als je zelf ontslag neemt kom je per direkt zonder inkomen te zitten. Hoe ga je je vaste lasten betalen? Als je een hypotheek hebt, hoe ga je aan je betalingsverplichtingen voldoen? Hoe lang kun je zonder inkomen toch rondkomen?

De wetgever ziet zelf ontslag nemen als ontslag waar je zelf verantwoordelijk voor bent. Ontslag waar je zelf verantwoordelijk voor bent betekent in de meeste gevallen dat je geen recht hebt op een transitievergoeding. Ook heb je in de meeste gevallen geen recht op een WW-uitkering.

WW-uitkering 

Wanneer heb je recht op een WW-uitkering?

• Als je bij een werkgever in dienst bent of was ben je verzekerd voor werkloosheid. Behalve als je de AOW-leeftijd hebt bereikt want dan ben je niet meer verzekerd. 
• Als je een deel van je uren kwijt raakt. Je gaat meer dan 5 uur minder werken per week en je krijgt deze uren niet vergoed.
  
•  Als je minder dan 10 uren werkt dan heb je recht op WW als je meer dan de helft minder gaat werken. Overuren of tijdelijk extra gewerkte uren tellen ook mee.
  
• Als je de laatste 36 weken voordat je werkloos werd minstens 26 weken gewerkt hebt (maandag t/m zondag).
  Was je ziek in die periode, had je zwangerschaps- en bevallingsverlof of had je onbetaald verlof? Werkte je als zelfstandige? Dan kijkt het UWV verder terug dan de laatste 36 weken. Het UWV kiest dan een periode waarin je wel minstens 26 weken werkte.
• Als je direkt beschikbaar bent om te gaan werken..
  
• Je mag niet zelf verantwoordelijk zijn voor je ontslag. Als je door eigen schuld werkloos bent geworden, krijg je meestal geen WW-uitkering.

Zelf ontslag nemen en toch recht op WW

De regel is dat je geen WW uitkering krijgt als je zelf ontslag neemt. Toch zijn hierop uitzonderingen. Als je ziek wordt door je werk of als je gaat verhuizen vanwege je partner mag je wel een aanvraag voor WW doen. Het UWV bepaalt of je aan de voorwaarden voldoet. 

Ontslag nemen om medische redenen

In het bovenstaande verhaal over de flitsbezorgers bleek de communicatie tussen de shiftleader en de bezorgers niet goed te zijn. Zo erg dat het in een van de gevallen escaleerde in geweld. Je kunt je voorstellen dat de sfeer gespannen was maar na het incident nog meer. Stel je voor dat je in deze situatie zit. De spanning loopt nog meer op omdat je in discussie gaat over een werkgerelateerd onderwerp. Je wordt afgesnauwd door de shiftleader, hij vertelt je dat je gewoon zijn aanwijzingen moet volgen. Als je vervolgens niet op tijd een bestelling hebt afgeleverd dan zijn de rapen gaar. 

In deze stressvolle werkomstandigheden kan het moment aanbreken dat je je ziek meldt en thuis blijft. Als de situatie niet verandert op de werkvloer en je niet meer terug wil naar het werk kun je er voor kiezen ontslag te nemen. 

Je kunt een WW-uitkering aanvragen, wel moet je bij de aanvraag bij het UWV aangeven dat je ontslag hebt genomen wegens medische redenen. 

Je krijgt niet automatisch een WW-uitkering maar pas als de UWV-arts vindt dat je aan de voorwaarden hebt voldaan. Er zijn twee voorwaarden die gesteld worden. Je moet tenminste aan een ervan voldoen.

• Je kunt niet verweten worden dat je ontslag nam gezien je psychische gesteldheid op dat moment.
• Als je weer zou gaan werken dan levert dat schade op aan je gezondheid. Er is geen verwachting dat je weer op korte termijn beter wordt.

Ontslag nemen om met je partner mee te verhuizen

Een vrouw uit Noord-Holland heeft een baan en haar man heeft een uitkering gehad. Sinds ongeveer 6 maanden heeft hij een baan. Helemaal in België. Hij heeft namelijk een woning in een Noord-Brabant. De man werkt net over de grens in België. Omdat de proeftijd van haar man bijna over is en hij mag blijven werken in België wil de vrouw met haar zoon verhuizen naar Noord-Brabant om samen een huishouden te vormen met haar man. Dit betekent dat zij ontslag moet nemen bij haar huidige werkgever. De reistijd op en neer vanaf de woning in Noord-Brabant is 4 uren. Zij wil graag weten of zij in aanmerking komt voor een WW-uitkering.

De voorwaarden:

• Je moet een partner hebben die promotie krijgt en daarom moet verhuizen.
• Je moet een partner hebben die moet verhuizen i.v.m. een reorganisatie.
• Het bedrijf van de partner verhuist naar een andere plaats.
• Je moet een partner hebben die werkloos was en vanwege de nieuwe baan moet verhuizen.

In al deze gevallen stelt het UWV-werkbedrijf de voorwaarden dat de totale reistijd meer dan drie uren moet zijn en dat er moet worden doorgewerkt bij de werkgever in kwestie tot zo kort mogelijk voor de verhuizing. Op basis van deze informatie komt de mevrouw in ons voorbeeld in aanmerking voor een WW-uitkering.

LET OP! In alle gevallen dat je besluit om toch ontslag te nemen is het verstandig om in gesprek te gaan met je werkgever hierover. Je kunt je recht op een transitievergoeding en WW veiligstellen als hij bereidt is je te ontslaan met wederzijds goedvinden. In een vaststellingsovereenkomst wordt het arbeidscontract met wederzijds goedvinden ontbonden. De reden voor ontslag wordt vermeldt en een eventuele ontslagvergoeding kan worden afgesproken. Laat je hierbij begeleiden door een ervaren arbeidsjurist die samen met jou de onderhandelingen kan voeren met je werkgever.

Conclusie

Om in aanmerking te komen voor een uitkering mag je niet zelf verantwoordelijk zijn voor je eigen ontslag. Als je ontslag neemt dan beschouwt de wetgever dat als eigen verantwoordelijkheid. In de meeste gevallen kom je niet aanmerking voor een uitkering maar heb je ook geen recht op een transitievergoeding. Wel zijn er enkele uitzonderingen. Als je ziek bent geworden van de werksfeer op je werk kun je je ziek melden. Je moet je best doen om terug te keren naar je baan. Mocht de situatie op het werk niet veranderen dan kun je overwegen om zelf ontslag te nemen. Je kunt daarna een WW-uitkering aanvragen vanwege medische redenen. Een UWV-arts zal dan bepalen of je voldoet aan de voorwaarden. Ook als je verhuist omwille van je partner kun je onder voorwaarden in aanmerking komen voor een WW-uitkering. Je partner moet wel vanwege een promotie of reorganisatie verhuizen naar een andere plaats. In alle gevallen is het verstandig jouw situatie voor te leggen aan een ervaren arbeidsjurist.

Take Aways

• Niet kunnen doorgroeien op het werk en slecht leiderschap zijn de belangrijkste redenen volgens een LinkedIn onderzoek waarom mensen zelf ontslag nemen.
• Zelf ontslag nemen betekent in de meeste gevallen geen transitievergoeding en geen WW-uitkering.
• Het is daarom verstandig in gesprek te gaan met je leidinggevende over wat je dwarszit op het werk.
• Als er sprake is van slecht leiderschap dan kan de slechte werksfeer leiden tot ziekmeldingen.
•  Als je ziek wordt van de slechte werksfeer en ondanks alle pogingen van jouw kant niet meer terug kunt naar je baan kun je zelf ontslag nemen.
• Je kunt dan een WW-uitkering aanvragen vanwege medische redenen. 
• De UWV-arts bepaalt of je in aanmerking komt. Er wordt nauwgezet gekeken of je aan de voorwaarden voldoet.
• Als je mee moet verhuizen met je partner omdat deze een promotie krijgt, omdat zijn bedrijf gaat reorganiseren of omdat hij eerst een uitkering had en nu een baan krijgt dan kun je een WW-uitkering aanvragen.
• Voorwaarden hiervoor zijn dat je in totaal langer dan 3 uren moet reizen.
• In alle gevallen is het verstandig advies in te winnen bij een ervaren arbeidsjurist.