Ontslagen zonder geldige reden

In het kort

Ontslag zonder geldige reden is natuurlijk uit den boze. Dat weet elke werkgever wel. In de praktijk worden werkgevers regelmatig teruggefloten door de rechter. Waarom ontslaan werkgevers hun werknemers zonder geldige reden? Wanneer mag je worden ontslagen? Wat kun je doen als je ontslagen wordt zonder geldige reden? Allemaal vragen die we in dit blog proberen te beantwoorden. 

Voorbeeld uit de praktijk

Werkgevers worden regelmatig teruggefloten door de rechter nadat zij een werknemer hebben ontslagen. Blijkbaar is er dan geen geldige reden voor het ontslag. Een voorbeeld: Een Nederlandse vestiging van een Amerikaans softwarebedrijf moet een werknemer zo’n 68.000 euro aan ontslagvergoedingen betalen, omdat hij ten onrechte werd ontslagen. De werknemer werkte vanuit huis en moest de hele dag zijn webcam aanhouden. Hij weigerde dat in verband met zijn privacy. 

Waarom ontslaan werkgevers hun werknemers zonder geldige reden?

Vaak is dit een gevolg van verschil in mening. De werkgever vindt dat er een geldige reden is om je te ontslaan terwijl jij dat niet vindt. De rechter oordeelde in het geval van het Amerikaanse softwarebedrijf dat deze werknemer niet ontslagen had mogen worden. Er was geen geldige reden voor zijn ontslag. Voor het ontslag gaf de werknemer al aan zich niet prettig te voelen met de eis van zijn baas. Hij weigerde het cameratoezicht en vond het een inbreuk op zijn privacy. Hij wees zijn baas erop dat hij al gecontroleerd werd via de speciale software die op zijn computer was geïnstalleerd. Met deze software kon zijn productie worden gemeten. Zijn baas vond dat hij niet zo moeilijk moest doen. Op het werk was de werknemer de hele dag zichtbaar voor zijn leidinggevende tenslotte. De werknemer die telemarketeer was weigerde ook na aandringen om op commando de webcam aan te zetten. De reactie van zijn baas liet niet lang op zich wachten. De telemarketeer werd op staande voet ontslagen. Reden: werkweigering en ongehoorzaamheid. Hiermee dient de vraag zich aan: mag je ontslagen worden voor werkweigering en ongehoorzaamheid?

Geldige redenen voor ontslag

In ons voorbeeld had de telemarketeer geweigerd om instructies uit te voeren die zijn baas had gegeven. Namelijk de webcam aanhouden gedurende de werktijd. Het weigeren van werk kan een reden zijn voor een werkgever om je te ontslaan. Werk weigeren vanwege gewetensbezwaren is bijvoorbeeld een geldige reden voor ontslag. 

Geldige redenen voor ontslag hebben vaak te maken met het functioneren van een werknemer maar ook met ziekteverzuim of het weigeren van werk.

Hier een aantal veel voorkomende redenen:

• vaak ziek zijn
• bedrijfseconomische redenen
• niet goed genoeg functioneren
• ernstig verwijtbaar handelen of nalaten
• niet nakomen van re-integratie afspraken
• detentie
• combinatie van ontslagredenen
• werk weigeren vanwege gewetensbezwaren
• verstoorde arbeidsverhouding

Geen geldige redenen voor ontslag

De rechtbank nam in overweging dat de telemarketeer hardnekkig weigerde om de opdracht of het bevel van zijn baas op te volgen. Hij wilde niet de hele dag de webcam aan houden. Je zou denken dat het ontslag dus rechtsgeldig was. Maar bij het weigeren van een opdracht kun je alleen ontslagen worden als de opdracht of het bevel als redelijk kan worden aangemerkt. De rechter oordeelde dat de opdracht de webcam de hele dag aan te houden niet redelijk was. Bovendien vond de rechter dat de hele dag de camera aan laten staan in strijd was met een groter belang namelijk het recht op privacy. De werknemer had zich niet schuldig gemaakt aan werkweigering en ook niet aan het niet opvolgen van instructies. Het ontslag op staande voet was dus niet geldig. 

Geen geldige redenen voor ontslag zijn:

• ziekte of arbeidsongeschiktheid tijdens de eerste twee jaren
• zwangerschaps- of bevallingsverlof
• dienstplicht in het land van herkomst
• godsdienst, ras, geslacht, leeftijd, handicap (discriminatie)
• ouderschapsverlof
• lid zijn van een vakbond
• lid zijn van een bepaalde politieke organisatie; 
• overname van het bedrijf 
• niet op zondag willen werken
• lid zijn van de ondernemingsraad 

Wat te doen als je het niet eens bent met je ontslag?

Onze telemarketeer uit het voorbeeld was het niet eens met zijn ontslag. Chetu, het bedrijf waar hij werkte had hem een kort bericht gestuurd met daarin zijn ontslag. Het ontslag was op staande voet. De redenen waren zoals we hebben gezien werkweigering en ongehoorzaamheid. Hij was het niet eens en stapte naar de rechter. Onze telemarketeer eiste een ontslagvergoeding en achterstallig loon.

Als je wordt ontslagen en je bent het niet eens met je ontslag:

• Laat aan je baas weten dat je het ontslag niet accepteert.
• Blijf naar je werk gaan zoals altijd.
• Lever geen pasjes en sleutels in waardoor je niet je werkt kunt doen.

Je baas moet toestemming vragen aan het UWV of de kantonrechter om je te kunnen ontslaan als je het niet eens bent.

Wordt je op staande voet ontslagen neem dan zo snel mogelijk contact op met een van onze arbeidsrecht advocaten. Ook als de werkgever je geen toestemming geeft om aan het werk te gaan.

Onze ervaren arbeidsrecht advocaten kunnen je helpen met de procedure bij de kantonrechter. 

Ontslag via de kantonrechter 

Jouw werkgever moet toestemming vragen aan de kantonrechter voor je ontslag. Tenzij je bent ontslagen omdat het slecht gaat met het bedrijf of omdat je langer ziek bent dan twee jaren. De rechtbank stuurt je dan een bericht dat het ontslag is aangevraagd door je werkgever. Je krijgt ook instructies over hoe je een verweerschrift in kunt dienen tegen het ontslag. Hierbij kunnen onze ervaren arbeidsrecht advocaten helpen.

Ontslag via het UWV

Als je langer dan twee jaar ziek bent of als het financieel slecht gaat met het bedrijf dan kun je alleen ontslag krijgen als je werkgever dit aanvraagt via het UWV. Als het UWV toestemming geeft voor het ontslag dan kun je je daartegen verweren. In het verweerschrift leg je uit waarom je het niet eens bent met je ontslag. Het formulier dat als verweerschrift dient krijg je thuisgezonden door het UWV.

Opzegtermijn ontslag

Er geldt een opzegtermijn voor het ontslag tenzij je op staande voet bent ontslagen. De opzegtermijn is de periode tussen het moment van opzeggen van je contract door je baas en het einde van je contract. De opzegtermijn staat in je contract of in je CAO. Altijd geldt de wettelijke opzegtermijn als er niets in je contract of CAO staat. Wettelijke termijn:

• minder dan 5 jaar in dienst: 1 maand opzegtermijn
• 5 tot 10 jaar in dienst: 2 maanden opzegtermijn
• 10 tot 15 jaar in dienst: 3 maanden opzegtermijn
• 15 jaar of langer in dienst: 4 maanden opzegtermijn. 

Merk je dat je werkgever zich niet houdt aan de wettelijke opzegtermijn dan kun je het beste contact opnemen met een ervaren arbeidsjurist. De procedure bij het UWV om toestemming te krijgen voor je ontslag gaat van de opzegtermijn af. Er moet wel altijd een maand overblijven als opzegtermijn.Voor een procedure bij de kantonrechter geldt dat deze de einddatum bepaalt. Wel moet er altijd een maand als opzegtermijn in acht worden gehouden.

Transitievergoeding, WW-uitkering, WIA-uitkering

Als je ontslagen wordt vanwege een geldige ontslagreden dan heb je recht op een Transitievergoeding. Je hebt ook recht op een WW-uitkering. Ben je nog ziek als je wordt ontslagen dan kun je een Ziektewetuitkering of een WIA-uitkering aanvragen. Zowel de WW als WIA als een Ziektewetuitkering vraag je aan bij het UWV.

Conclusie

Ontslag zonder geldige reden mag natuurlijk niet. Toch gebeurt het regelmatig. Vaak zijn er verschillen van mening over wat wel of niet een geldige reden voor ontslag is.  Zo is het recht op privacy bij thuiswerkers belangrijker dan het continue toezicht van de baas via de webcam. Onenigheid hierover kan tot ontslag leiden. De rechter moet er dan aan te pas komen om de geldigheid van de ontslagreden te toetsen. Geldige ontslagredenen zijn bijvoorbeeld: vaak ziek zijn, het bedrijf verkeert in economisch zwaar weer, niet goed genoeg functioneren, ernstig verwijtbaar handelen of nalaten, niet nakomen van re-integratie afspraken, detentie, werk weigeren i.v.m. gewetensbezwaren of een verstoorde arbeidsverhouding. 

Werknemers worden door de wet beschermt tegen willekeur van hun baas. Geen geldige redenen voor ontslag zijn bijvoorbeeld: ziekte of arbeidsongeschiktheid tijdens de eerste twee jaren, zwangerschaps- of bevallingsverlof, dienstplicht in het land van herkomst, godsdienst, ras, geslacht, leeftijd, handicap van de werknemer, ouderschapsverlof, lidmaatschap van een vakbond en niet op zondag willen werken. 

Word je ontslagen en je bent het niet eens met je ontslag laat dat aan je baas weten en ga gewoon naar je werk. Weigert je baas je de toegang? Schakel dan een ervaren arbeidsrecht advocaat in. Hij kan je helpen met de procedure bij de kantonrechter. 

Ben je langer dan twee jaar ziek en wil je baas je ontslaan dan moet dit via het UWV. Ook als je ontslagen gaat worden omdat het bedrijf in zwaar weer zit.  Je hebt na je ontslag recht op een transitievergoeding en een WW-uitkering. Als je nog ziek bent of arbeidsongeschikt dan kun je een Ziektewetuitkering of een WIA uitkering aanvragen bij het UWV.

Takeaways

Ontslag zonder geldige reden is niet toegestaan. Geen geldige redenen zijn:

• ziekte of arbeidsongeschiktheid tijdens de eerste twee jaren
• zwangerschaps- of bevallingsverlof
• dienstplicht in het land van herkomst
• godsdienst, ras, geslacht, leeftijd, handicap 
• ouderschapsverlof
• lid zijn van een vakbond
• lid zijn van een bepaalde politieke organisatie
• overname van het bedrijf 
• niet op zondag willen werken
• lid zijn van de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging

Ontslag kan wel om de volgende geldige redenen:

• vaak ziek zijn
• bedrijfseconomische redenen
• niet goed genoeg functioneren
• ernstig verwijtbaar handelen of nalaten
• niet nakomen van re-integratie afspraken
• detentie
• combinatie van ontslagredenen
• werk weigeren vanwege gewetensbezwaren
• verstoorde arbeidsverhouding