Ontslagen zonder waarschuwing

In het kort

Ontslagen worden zonder een waarschuwing klinkt absurd. Er moet toch altijd een goede reden zijn om een werknemer te ontslaan? Daar hoort bij dat je eerst een waarschuwing krijgt voordat je baas je ontslaat? Wanneer mag je zonder waarschuwing ontslagen worden? Als blijkt dat je onterecht bent ontslagen heb je dan recht op een vergoeding? Belangrijke vragen die we in dit blog gaan beantwoorden.

Diefstal kost baan en meer

Een verkoopster van de ICI-Paris van 48-jaar, wij noemen haar even Gerda, werkt al sinds 2005 bij ICI Paris XL. Zij loopt tijdens een controle tegen de lamp. De assistent-manager ontdekt dat zij vijf flesjes parfum vakkundig verstopt heeft in haar tas en jas. De flesjes zijn niet zo goedkoop. Tussen de 100 euro’s en 150 euro’s. Je voelt hem al aankomen, zij krijgt ontslag zonder waarschuwing! Op staande voet dus. Veel werkgevers hebben weinig medelijden met stelend personeel. Veelal om een signaal naar andere werknemers te zenden. Zij moeten het niet in hun hoofd halen om zonder toestemming spullen gratis mee te nemen.  

Op staande voet ontslagen

Ontslagen worden zonder waarschuwing kan alleen als je op staande voet wordt ontslagen. Je mag alleen op staande voet ontslagen worden als er een geldige reden is voor je baas. In het bovenstaande voorbeeld is de aanleiding een diefstal. Je baas moet je direct de reden vertellen. In ons voorbeeld worden bij de verkoopster parfumflesjes gevonden die niet waren afgerekend. De assistent-filiaalmanager zal haar moeten vertellen dat zij daarom op staande voet wordt ontslagen.  

• Bij een geldige reden voor ontslag op staande voet wordt de arbeidsovereenkomst per direct beëindigd. 
• De werkgever hoeft hiervoor niet eerst naar de kantonrechter. 
• Het ontslag wordt niet vooraf getoetst. 
• De werkgever hoeft niet na te gaan of herplaatsing binnen het bedrijf mogelijk is.

Redelijke grond voor ontslag

Je baas kan je niet zomaar ontslaan. De wet geeft werknemers bescherming tegen willekeur van hun baas. Als je baas je toch wil ontslaan dan is er een redelijke grond voor ontslag nodig. Redelijke grond voor ontslag gaat over (ernstig)verwijtbaar handelen of (ernstig) verwijtbaar nalaten van een werknemer. Onder verwijtbaar handelen of nalaten vallen ook dringende redenen. Dringende redenen of ook wel geldige redenen zijn bijvoorbeeld:

• dronken op werk verschijnen
• geweldpleging
• werk weigeren zonder goede reden
• diefstal
• fraude

Loonstop

Als je op staande voet wordt ontslagen kan je baas per direct ook je loonbetaling stoppen. Als blijkt dat het ontslag terecht gegeven is dan verlies je ook het recht op de wettelijke transitievergoeding. Ook het recht op een WW-uitkering komt op de tocht te staan. Misschien kun je na je ontslag wel een bijstandsuitkering aanvragen.

Vergoeding aan werkgever betalen

Word je op staande voet ontslagen dan hoeft je baas niet eerst een waarschuwing te geven. Er is blijkbaar een dringende reden om je per direct te ontslaan. Als blijkt dat je terecht bent ontslagen dan verlies je het recht op WW maar kun je ook fluiten naar je transitievergoeding. Als klap op de vuurpijl eist je baas ook nog dat jij aan hem een vergoeding moet betalen! Vaak zien ontslagen werknemers dit niet aankomen. Toch staat je baas in zijn recht. Gerda de verkoopster bij ICI-ParisXL moet haar baas zelfs 3000 euro’s betalen als “gefixeerde schadevergoeding”. Dit bedrag komt overeen met de hoogte van haar loon tijdens de wettelijke opzegtermijn die in acht moet worden genomen bij een ontslag. 

• Vast contract:  te betalen vergoeding gelijk aan geldende opzegtermijn. 
• Tijdelijk contract wat tussentijds kan worden opgezegd: te betalen vergoeding gelijk aan geldende termijn.
• Tijdelijk contract dat niet tussentijds kan worden opgezegd: te betalen vergoeding gelijk aan het loon over de periode tot aan de beëindiging van rechtswege.

Hiernaast kan een werkgever meer schadevergoeding eisen van de ontslagen werknemer. Gerda gaat in beroep tegen haar ontslag. De kantonrechter oordeelt dat zij toch terecht is ontslagen. Zij moet ook nog de proceskosten  van ruim 1200 van de tegenpartij ICI-ParisXL betalen. Voorwaarde hiervoor is dat de ontslagen werknemer opzettelijk ernstig verwijtbaar moet hebben gehandeld of bewust roekeloos is geweest. Hij is dan ernstig verwijtbaar nalatig geweest.

Laat je bijstaan door een ervaren arbeidsrecht advocaat als je in een situatie verzeild raakt als Gerda. 

Wat te doen als je het niet eens bent met je ontslag?

Vernietigen van ontslag 

Ben je het niet eens met je ontslag dan moet je het ontslag aanvechten. Binnen twee maanden na het ontslag op staande voet moet je een brief schrijven naar je baas waarin je verteld dat je het niet eens bent met het ontslag en de reden ervan. Je vertelt ook dat je per direkt weer aan het werk wil. Wil hij je niet terug dan moet je een verzoekschrift indienen bij de kantonrechter. In het verzoekschrift vertel je dat je het niet eens bent met je ontslag en de reden waarom. Als de kantonrechter vindt dat je ontslag onterecht was dan wordt het ontslag vernietigd en kun je weer terug naar je oude baan.

Ontslagvergoeding

Om je recht op een WW-uitkering te waarborgen is het nodig om het ontslag op staande voet aan te vechten. In de praktijk zal blijken dat na ontslag op staande voet de verhouding met je werkgever flink verstoord is. Als de kantonrechter vindt dat het ontslag onterecht was dan zal je baas je een voorstel doen om je contract te beëindigen met wederzijdse toestemming. In ruil voor jouw toestemming kun je een ontslagvergoeding eisen. Deze krijg je vaak alleen als je niet ernstig verwijtbaar hebt gehandeld of ernstig nalatig bent geweest. Laat je bijstaan door een ervaren arbeidsrecht advocaat die je kan bijstaan in de onderhandelingen met je werkgever. Als je niets doet dan verlies je het recht op een WW-uitkering.

Schadevergoeding

Een andere mogelijkheid is om je ontslag op staande voet niet aan te vechten. Wel kun je een schadevergoeding eisen. 

• Gefixeerde schadevergoeding: Dit is een vast bedrag en is even hoog als het bruto loon dat je zou hebben ontvangen tijdens de opzegtermijn die je werkgever had moeten aanhouden. 
• De billijke vergoeding: wordt door de kantonrechter vastgesteld 
• De transitievergoeding is de wettelijk vastgestelde transitievergoeding. 

In alle gevallen moet je een verzoekschrift indienen bij de kantonrechter. Binnen twee maanden na de dag van het ontslag op staande voet.

Uitgelicht: billijke vergoeding

Als je op staande voet wordt ontslagen en je bent het niet eens met je baas over het ontslag dan kun je een billijke vergoeding eisen bij de kantonrechter. Ontslag op staande voet betekent tenslotte dat je je baan verliest, per direct geen salaris meer ontvangt, het recht verliest op WW. Ook de impact op je persoonlijke leven is niet weg te vlakken. Als de kantonrechter vindt dat ontslag onterecht was dan zal hij je een billijke vergoeding geven. Omdat de werkgever ernstig verwijtbaar heeft gehandeld door jou onterecht op staande voet te ontslaan, zal de billijke vergoeding aanzienlijk moeten zijn. De kantonrechter zal ook een signaal willen geven door met een billijke vergoeding de werkgever te bestraffen. 

Conclusie

Ontslagen worden zonder een waarschuwing klinkt heel onrechtvaardig en on-Hollands. Toch kan dat wel bij een ontslag op staande voet. Bij een geldige reden voor ontslag op staande voet wordt de arbeidsovereenkomst per direct beëindigd. 

De werkgever hoeft hiervoor niet eerst naar de kantonrechter. 

Als je op staande voet wordt ontslagen kan je baas per direct ook je loonbetaling stoppen. Hij kan ook eisen dat je een schadevergoeding betaald voor de duur van je wettelijke wettelijke opzegtermijn. 

Als je het niet eens bent met je ontslag op staande voet dan moet je het aanvechten. Je dient dan een verzoekschrift in bij de kantonrechter. In het verzoekschrift vertel je dat je het niet eens bent met je ontslag en de reden waarom. Als de kantonrechter vindt dat je ontslag onterecht was dan wordt het ontslag vernietigd en kun je weer terug naar je oude baan. Als de verhoudingen zo verstoord zijn dat je niet terug wil dan kun je ontslag nemen met wederzijds goedvinden. Hierbij kun je onderhandelen over een ontslagvergoeding. Je kunt zo ook je recht op WW waarborgen.

Je kunt ook kiezen voor het eisen van een schadevergoeding in plaats van het ontslag aan te vechten. Deze gefixeerde schadevergoeding is ter compensatie van niet ontvangen loon tijdens de opzegtermijn die je werkgever had moeten aanhouden. 

Een billijke vergoeding krijg je toegewezen door de kantonrechter als hij vindt dat het ontslag onterecht was. De werkgever heeft dan ernstig verwijtbaar gehandeld in jouw geval. Uiteraard zul je dan wel eerst je ontslag moeten aanvechten.

Takeaways

• Ontslagen worden zonder waarschuwing kan niet zomaar.
• De wet beschermt je tegen willekeur van je baas.
• Ontslag zonder waarschuwing kan alleen bij ontslag op staande voet.
• Ontslag op staande voet kan alleen met een geldige reden.
• Diefstal, fraude, werkweigering, geweldpleging zijn voorbeelden van ernstig verwijtbaar handelen.
• Ernstig verwijtbaar handelen of nalaten zijn geldige redenen voor ontslag.
• Ontslag op staande voet betekent per direct geen loon, geen WW, geen transitievergoeding.
• Je baas kan ook een “gefixeerde schadevergoeding” van je eisen.
• Aanvechten van je ontslag op staande voet is verstandig om je WW te waarborgen.
• Laat je adviseren door een ervaren arbeidsrecht advocaat.
• Je kunt over een ontslagvergoeding onderhandelen met je baas als de kantonrechter het ontslag nietig verklaard.
• Een schadevergoeding eisen i.p.v. het aanvechten van je ontslag kan ook.
• De kantonrechter kan je een billijke vergoeding toewijzen als hij het ontslag op staande voet nietig verklaard.