Wat is een transitievergoeding?

In het kort

Een transitievergoeding is een vergoeding als compensatie voor jouw ontslag of als je werkgever je contract niet wil verlengen. Het kan je helpen je scholing te betalen die nodig is voor een andere baan. De vergoeding geldt voor vaste en tijdelijke contracten, hier vallen ook oproepcontracten onder. Dus vanaf jouw eerste werkdag. Daarbij wordt ook de proeftijd meegerekend. De hoogte van de vergoeding hangt af van het bruto maandsalaris dat je ontving en het aantal dienstjaren dat je hebt gewerkt. Voor elk jaar dat je hebt gewerkt krijg je ⅓ maandsalaris.Tot een maximum van 86.000 euro of maximaal 1 bruto jaarsalaris bij een jaarsalaris hoger dan 86.000 euro.

Inleiding

Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) meldt op zijn website dat werknemers met een dienstverlenend beroep in het tweede kwartaal van 2020  vaker wisselden van beroep binnen hun beroepsklasse dan in datzelfde kwartaal vergeleken met de jaren 2019 en 2021. Reden hiervoor waren de corona maatregelen. Personeel van restaurants maar ook kappers en werknemers in de reisbranche werden gedwongen van beroep te veranderen nadat zij werden ontslagen.

Ook voor agrarische beroepen geldt dat in het tweede kwartaal van 2020 flink meer mensen wisselden van beroep binnen hun beroepsklasse dan in hetzelfde kwartaal in 2021. Je kunt je voorstellen dat het ontslag nogal onverwacht kwam en dat deze werknemers met een aantal vragen kwamen te zitten. Onder andere de vraag of zij recht hadden op een transitievergoeding en hoe hoog deze zou moeten zijn.

Als je bent ontslagen of als je werkgever je contract niet heeft willen verlengen valt het salaris wat je verdiende weg. Dit betekent dat je minder geld te besteden hebt om bijvoorbeeld je vaste lasten te kunnen betalen. Voor veel mensen betekent dit een begin van een periode van financiële onzekerheid. Financiële steun is dan welkom. De transitievergoeding is hiervoor bedoeld. Je moet je huur of hypotheek, je energierekening en je ziektekostenverzekering betalen. Het vinden van een nieuwe baan kost tijd en soms is het nodig om je te laten bij of omscholen. Een opleiding vergroot je kansen op een nieuwe baan. Hiervoor kun je het bruto bedrag van je transitievergoeding gebruiken. Ook begeleiding naar een andere baan, outplacement  genoemd, kun je van de transitievergoeding gebruiken. 

Het recht op een transitievergoeding

Afhankelijk van je situatie en de werkgever heb je wel of geen recht op een transitievergoeding. Soms heb je zelfs recht op meer. Hieronder hebben we de verschillende situaties voor je in kaart gebracht.

Wanneer heb je recht op een transitievergoeding?

• Je werkgever heeft toestemming gekregen van het UWV om je te ontslaan. Heb je een arbeidsconflict met je werkgever dan kun je alleen met toestemming van de kantonrechter worden ontslagen.
• Als de kantonrechter het ontslag verleent op basis van een van de 7 gronden  dan heb je recht op een transitievergoeding. 
• Bij gecombineerde verbinding (artikel 7:669 BW) kan de transitievergoeding tot 50% hoger uitvallen. De werkgever mag dan op basis van meerdere gronden aantonen dat het ontslag terecht is. Je hebt bijvoorbeeld door ziekte of een gebrek vaker je werk niet kunnen uitvoeren. Dit alleen was niet genoeg om je te ontslaan, maar stel je hebt vervolgens ook bepaalde taken geweigerd uit te voeren omdat je gewetensbezwaren had. Samen kan het wel genoeg worden gevonden door de kantonrechter voor een ontslag. Hier tegenover staat dat de werkgever een hogere vergoeding moet geven dan alleen de transitievergoeding.
• Je hebt zelf ontslag genomen nadat je werkgever zich aantoonbaar heeft misdragen tegenover jou. Hij heeft bijvoorbeeld discriminerende uitspraken gedaan over jou. Je hebt daarom ontslag genomen of je hebt geweigerd je contract te laten verlengen. Je hebt dan recht op een transitievergoeding. De kantonrechter kan hier bovenop een extra vergoeding toekennen. Dit heet billijke vergoeding. (artikel 7:673 lid 9 BW) 
• Had je een tijdelijk contract en heeft je werkgever jouw contract niet verlengd? In dat geval heb je recht op een transitievergoeding.

Wanneer heb je geen recht op een transitievergoeding?

Je hebt geen recht op een transitievergoeding als:

• Je jonger bent dan 18 en je gemiddeld minder dan 12 uren per week hebt gewerkt. (art 7:673 lid 7 BW).
• Als je ontslagen bent omdat je de pensioenleeftijd hebt bereikt.
• Heb je zelf ontslag genomen of heb je niet je contract willen laten verlengen dan heb je geen recht op een transitievergoeding.
• Als je verwijtbaar hebt gehandeld kan je werkgever je ontslaan. Je hebt je bijvoorbeeld op een onacceptabele manier uitgelaten over je werkgever op sociale media. In dit geval heb je geen recht op een transitievergoeding.  Een uitzondering hierop is als de kantonrechter toch geheel of gedeeltelijk een transitievergoeding heeft toegekend.
• Heb je zelf ontslag genomen of heb je je contract niet verlengd dan heb je geen recht op een transitievergoeding. (art.7:673 lid 7 BW)
• Als je werkgever failliet is gegaan of als hem uitstel van betaling is gegeven dan hoeft hij jou onder bepaalde voorwaarden geen transitievergoeding te betalen.
• Is in het CAO vastgelegd dat er een andere regeling wordt getroffen die een transitievergoeding vervangt dan heb je geen recht op een transitievergoeding. Denk aan een wachtgeldregeling bijvoorbeeld. (artikel 7:673c BW)
• Heb jij met je werkgever afgesproken in een vaststellingsovereenkomst  dat je in plaats van een transitievergoeding op andere wijze wordt gecompenseerd dan heb je geen recht op een transitievergoeding. Deze afspraak mag alleen gemaakt worden om bedrijfseconomische redenen en moet als doel hebben je te helpen een andere baan te vinden (outplacement) of om de duur van je werkloosheid te verkorten. (art.7:673 lid 7b BW).

Hoe wordt de transitievergoeding berekend?

Je gaat na hoeveel kalenderjaren je hebt gewerkt. Voor elk jaar krijg je ⅓ van het bruto maandloon dat je ontving. Heb je minder dan 1 jaar gewerkt dan krijg je een evenredig deel hiervan over de periode dat je hebt gewerkt.

De transitievergoeding is maximaal 86.000 euro. Verdiende je per jaar meer dan 86.000 euro dan krijg krijg je maximaal 12 keer het bruto maandloon dat je verdiende. Elk jaar wordt de maximale onkostenvergoeding opnieuw bepaald.

Maandsalaris

Het maandsalaris bestaat uit het bruto maandsalaris. Hierbij worden vakantietoeslag, dertiende maand en eindejaarsuitkering opgeteld indien deze van toepassing zijn. Het gemiddelde van het overwerk, eventuele bonussen en toeslagen wordt ook meegerekend.

Let op: het werkgeversaandeel van de pensioenpremie, onkostenvergoedingen, de werkgeversbijdrage in de zorgverzekeringspremie en een auto van de zaak worden niet meegerekend.

Gewerkte jaren

Heb je meerdere tijdelijke dienstverbanden gehad en zat tussen de dienstverbanden niet meer dan 6 maanden tijd dan worden deze meegeteld.

Is de onderneming waar je hebt gewerkt overgegaan op een nieuwe werkgever en ben je er blijven werken dan wordt de periode voor de overname ook meegeteld. Ook in het geval van opvolgend werkgeverschap (bijvoorbeeld dienstverbanden voor onbepaalde tijd zijn opgevolgd door dienstverbanden voor bepaalde tijd en waar tussentijds niet meer dan 6 maanden is verstreken) heb je recht op een transitievergoeding. 

Kosten die mogen worden ingehouden op de transitievergoeding.

Soms geldt een langere opzegtermijn in de periode voor het ontslag en ben je als werknemer vrijgesteld van werk. Kosten die de werkgever maakt met als doel het ontslag af te wikkelen mag hij in overleg met jou inhouden op de transitievergoeding.

Heeft de werkgever kosten gemaakt om jou te begeleiden in het vinden van een nieuwe baan of heeft hij jouw scholing betaald om te zorgen dat je in het bedrijf kon blijven werken? Deze kosten mogen ingehouden worden op de transitievergoeding. Voorwaarden zijn dat jij en de werkgever dit schriftelijk vastleggen en dat de gemaakte kosten jou ten doel hadden. Ook moeten de kosten gespecificeerd zijn door de werkgever.

Hoe vraag je een transitievergoeding aan?

Een transitievergoeding kun je niet aanvragen maar wordt door de werkgever geregeld. Hiervoor vraagt hij toestemming aan bij het UWV. Ben je ontslagen maar weigert de werkgever jou een transitievergoeding te betalen of ben je het niet eens met de hoogte ervan, dan kun je binnen drie maanden na je ontslagdatum een procedure beginnen bij de kantonrechter. Je advocaat dient dan een verzoekschrift in bij de rechter waarin hij vraagt om de betaling van de transitievergoeding. Regel is dat je recht hebt op wettelijke rente vanaf een maand na het ontslag of beëindiging van het contract. 

Let op in het CAO kan zijn bepaald dat je in plaats van een transitievergoeding een vervangende voorziening krijgt. Vanaf juli 2022 mag dit alleen om bedrijfseconomische redenen. De voorziening moet helpen te voorkomen dat je werkloos wordt of dat je te lang werkloos blijft. Het mag een redelijke financiële vergoeding zijn of een combinatie van maatwerk en een financiële vergoeding. 

Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB)

Sinds 1 januari 2020 geldt de Wet Arbeidsmarkt in Balans. Deze verving de Wet Werk en Zekerheid. De WWZ was ingevoerd om de rechten van werknemers met een vast contract en werknemers met een flexibel contract meer in balans te brengen. Met de Wet Werk en Zekerheid lukte dit niet. In 2020 is de Wet Arbeidsmarkt in Balans in werking gesteld. Een van de opvallende aanpassingen is dat bij de transitievergoeding je niet meer minimaal 24 maanden moet hebben gewerkt voor een werkgever maar dat je recht hebt op een transitievergoeding gerekend vanaf de eerste werkdag. Dat betekent dat de proeftijd ook wordt meegerekend.

WAB, verbetering voor alle werknemers

In de Wet Werk en Zekerheid gold ⅓ maandsalaris per gewerkt jaar pas vanaf het tiende arbeidsjaar. De WAB lijkt dan ook een verbetering voor werknemers zowel met vast als met tijdelijk of flexibel contract.

Conclusie

Een transitievergoeding is een vergoeding als compensatie voor jouw ontslag of als je werkgever je contract niet wil verlengen.Financiële steun is dan welkom. De transitievergoeding is hiervoor bedoeld. Ben je ontslagen of is je contract niet verlengd dan heb je in de meeste gevallen recht op een transitievergoeding. Uitzonderingen daargelaten zoals het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd of ontslag na verwijtbaar handelen.

Voor elk gewerkt jaar krijg je ⅓ maandsalaris als transitievergoeding met een maximum van 86.000 euro of 1 jaarsalaris als je meer dan 86.000 bruto per jaar verdiende. Heb je korter dan een jaar gewerkt dan krijg je een evenredig deel van de periode die je hebt gewerkt. Hierbij wordt ook de proeftijd meegerekend. De Wet Arbeidsmarkt in Balans is in 2020 ingevoerd om de verschillen die tussen vast werk en flexibel werk te verkleinen. Meest opvallend is dat voor alle contracten geldt dat de transitievergoeding al vanaf de eerste werkdag wordt berekend. Ook de proeftijd wordt meegerekend.

Takeaways

• Een transitievergoeding is een vergoeding bij ontslag. Het kan helpen financiële steun te geven bij de vaste lasten of bij om en bijscholing voor een nieuwe baan.
• Recht op een transitievergoeding heb je als je ontslagen bent zonder dat je verwijtbaar hebt gehandeld, als je contract niet is verlengd of als je ontslag hebt genomen na aantoonbaar verwijtbaar handelen van je werkgever.
• Je hebt geen recht op een transitievergoeding bij ontslag als:
• je de pensioenleeftijd hebt bereikt;
• je jonger dan 18 jaar bent en minder dan 12 uren per week werkte;
• je verwijtbaar hebt gehandeld;
• als je zelf ontslag hebt genomen of je contract niet hebt verlengd;
• als je werkgever failliet is gegaan;
• als je een vaststellingsovereenkomst met je werkgever hebt getekend waarin je afziet van de transitievergoeding of als in het CAO is vastgelegd dat i.p.v een transitievergoeding er een voorziening wordt verleend.
• Berekening transitievergoeding: voor elk gewerkt jaar krijg je ⅓ maandsalaris tot een maximum van 86.000 euro of 1 jaarsalaris als je inkomen hoger was dan 86.000 euro per jaar. Heb je korter dan een jaar gewerkt dan krijg je een evenredig deel ervan.
• Je werkgever moet jou een transitievergoeding uitkeren. Doet hij dit niet of is het bedrag niet correct dan kun je een procedure bij de kantonrechter starten.